Robot161 Robotics to the People
Oratie prof. dr. Vanessa Evers, UT hoogleraar Human Media Interaction
Technologieën worden steeds complexer en robots en intelligente systemen maken steeds meer deel uit van onze maatschappij. Daarom moeten deze robots en systemen zich aanpassen aan hun nieuwe omgeving en ‘socialer’ worden. Volgens prof. dr. Vanessa Evers, hoogleraar Human Media Interaction (HMI) aan de Universiteit Twente, leven wij in de nabije toekomst in een hybride samenleving. Daarin gaan robot en mens hand in hand door het leven. Op 7 juni houdt ze haar intreerede.
Er is steeds meer behoefte om allerhande werkzaamheden uit te laten voeren door technologie. Denk aan de zorg, daar wacht een arbeidstekort en neemt de vergrijzing toe. Of aan werkende ouders met kinderen, voor hen zou een zeer geavanceerde babyfoon een uitkomst zijn. Ook voor ouderen die langer thuis willen blijven wonen kan intelligente technologie uitkomst bieden. Evers verwacht dat we over vijfentwintig jaar in een hybride samenleving leven: mens en robot naast elkaar. Dat betekent dat robots die nu vooral gebruikt worden in fabrieken, ingezet worden in huizen, kantoren en publieke ruimtes. Deze menselijke omgevingen zijn gebouwd en ontworpen voor onze fysiologie. Robots moeten dus meer op ons gaan lijken om hier te kunnen functioneren. De technologie is in ontwikkeling, maar daarop vooruitlopend wil Evers onderzoeken hoe deze technologie het beste ontworpen kan worden. Hoe moet een robot zich gedragen om op mensen goed over te komen? De vakgroep van Evers onderzoekt daarom vragen als: Hoe moeten virtuele mensen en robots omgaan met ons? Gedraagt een intelligent systeem zich op een manier die voor ons leuk en zinnig is? Verder detecteert de groep de toestand van de mens door het analyseren van gezicht, gebaren, stem en tekst.
Het doel van het onderzoek is om robots te ontwikkelen die sociale, emotionele en psychologische behoeften van mensen vervullen. Daarvoor is een aantal wetenschappelijke doorbraken nodig, aldus Evers. “In America zeggen ze ‘it takes a village to raise a child’. Hetzelfde principe geldt voor een robot. De samenwerking die nodig is om een sociale robot te realiseren is immens.” Een sociale robot moet de capaciteit hebben om de sociale omgeving van mensen te interpreteren. Hij moet de emotionele toestand van mensen kunnen bepalen door het analyseren van gezichtsuitdrukkingen, de gemoedstoestand en de stressniveaus van mensen. Ook moet de robot lichaamshoudingen, gebaren en sociale situaties herkennen en interpreteren. Daartoe dient de eerste onderzoekslijn van HMI: het waarnemen van menselijk gedrag door robots of andere intelligente systemen, zoals hartslag, ademhaling, gebaren, gezichtsuitdrukking en slaappatronen. De tweede onderzoekslijn bestudeert hoe er een doorgaande dialoog kan ontstaan tussen robot en mens. Hier is de vraag hoe de dialoog vanuit de robot kan worden afgestemd op het gedrag van mensen. Met andere woorden: de robot reageert op menselijk gedrag door het interpreteren van de waarnemingen die hij doet. Ten slotte is er een derde onderzoekslijn. Dit is er één van analyse en evaluatie. Hoe verandert de dialoog met een robot vanuit die waarnemingen ons vertrouwen in intelligente systemen? De drie onderzoekslijnen vormen samen een doorlopende cyclus.
Vanessa Evers
Vanessa Evers promoveerde aan de Open University, VK. Ze heeft gewerkt voor de Boston Consulting Group en werd later universitair docent aan de Universiteit van Amsterdam bij het Instituut voor Informatica. Er verschenen van haar meer dan 80 wetenschappelijke publicaties, waarvan vele in toptijdschriften. Meer informatie over Vannessa Evers is hier te vinden.
Voor meer informatie, of een digitale versie van de oratietekst, kunt u contact opnemen met wetenschapsvoorlichter Kim Bekmann (053 489 2131 / 06 22436275).